november 2022
Wie was die vrouw die mijn moeder was?
Mijn moeder was er altijd,
Wanneer ik uit school kwam,
Opstond of naar school ging.
Ze heeft mij niet opgevoed,
Maar vanuit een vanzelfsprekendheid groot gebracht.
Mij de ruimte gegeven om te groeien en
daarmee geleerd mijn wereld te verkennen,
ook als ik die soms te klein vond.
Mijn moeder was er altijd
Schone, hele kleren en voedsel
Zoveel als haar portemonnee toestond.
Een thuis met een goede stuurvrouw,
Hoewel mijn vader officieel de kapitein was.
Ik ben haar zesde kind,
Ook ik heb haar zeer gedaan, zoals alle kinderen doen,
wanneer ze opgroeien en de wereld in stappen.
Haar kleine wereld is nooit veel groter geworden,
Maar de mijne wel, soms te groot.
Ik denk met veel warmte aan haar terug,
Haar grootste schat was haar verdraagzaamheid.
Maar ik had haar graag willen kennen als persoon.
04-11-2022
november 2022
Herfst 2022
Na de uitbundigheid van de zomerbruiloft,
volgt de stilte van de herfst.
Oogst is rijp om te plukken en te rapen.
De natuur heeft haar werk gedaan en bereidt
zich voor om ter ruste te gaan.
De herfstkleuren raken langzaam uitgeblust
en wij worden in slaap gesust.
Vol van vertrouwen, want alles komt terug,
de verloving, de trouwerij en de voortplanting erbij.
Grote veranderingen zijn verborgen en
onttrokken aan ons menselijke oog.
Wat gebeurt er met de zeeën, de lucht en
het leven in de grond?
Houden de zonnestralen zich aan ons verbond?
De mens kijkt slechts naar de volgende dag
en overziet niet wat zij al heeft aangericht.
19-10-2022.
september 2022
Zomerbruiloft
Er is geen ontkomen aan.
De zomerbruiloft is er weer,
een overdaad aan voortplantingsdrang.
Een film in een doorlopende vertoning.
Er is geen ontkomen aan.
Alles groeit en bloeit om
Binnenkort te vergaan,
net als mijn bestaan.
juni 2022
Repareren en herstellen.
Men brengt mij in een zodanige slaap,
dat mijn ziel tijdelijk mijn lichaam verlaat.
Mijn lichaam ligt weerloos, maar bewaakt en
gerepareerd door techniek en vaardige handen.
Geen ziel of bewustzijn wordt daar geraakt.
Als de roes mijn lichaam verlaat,
kan ik mij nog nauwelijks bewegen.
De ziel keert aarzelend terug,
wil zich weer met mijn lichaam verbinden.
Maar kan zijn plek nog niet vinden.
Ik ben gerepareerd, maar nog niet hersteld.
Ondanks ongemak van zielenleed,
herstelt mijn lichaam zich als een atleet.
Na veel aandacht zonder geweld,
Hebben die twee zich weer versmelt.
maart 2022
Het herkennen van een engel op je pad.
In mijn jeugd was een engel een geslachtsloze figuur in een lange witte niet doorzichtige jurk met twee hele grote veren vleugels aan zijn rug. Ik vond het altijd een beetje eng om naar tekeningen van engelen te kijken. Die vleugels leken zoveel op vleugels van een witte zwaan. Hoe kwamen die engelen eraan? En wat was er met die zwaan gebeurd die ooit deze vleugels had gedragen.
Mijn Engelbewaarder had gelukkig minder opzichtige vleugels wanneer zij/hij zich ’s avonds naast mijn bed bevond om mij te bewaken in de nacht. Ik zag de engel dan niet helemaal maar de sfeer en de aanwezigheid gaf mij een veilig gevoel en ik ging altijd rustig slapen.
Overdag deden engelen niet mee in mijn leven. Totdat ik een keer een waar(?)gebeurd verhaal las of hoorde, dat weet ik niet meer precies.
Het ging over een zeeschip dat vanuit Europa zo’n beetje tegen het eind van de Tweede wereldoorlog naar Amerika voer met vele Joden aan boord. Joden die de vreselijke situatie in Europa wilde ontvluchten en daar hun leven wilden leven zonder angst voor Hitler. Toen het schip in de buurt van de Amerikaanse kust kwam, ontving de kapitein een bericht dat hij de haven niet binnen mocht varen. En het schip bleef dus gedwongen op zee heen en weer varen voor de kust.
De etensvoorraden begonnen op te raken en de kapitein die deze mensen echt wilde redden, bad tot God om een engel te sturen om hem uit de problemen te helpen en deze mensen te redden.
Er kwam geen duidelijk antwoord, de kapitein werd wanhopig en wist niet meer wat te doen. De mensen aan boord werden bang. Wat kan ik doen? dacht de kapitein. Waarom helpt God mij niet? En hij voelde hoe zijn hart brandde van bezorgdheid. Wat, dacht hij, brandde? Maar natuurlijk, God o dank u wel dat Gij mij een engel gestuurd heeft. Brand, dacht hij, natuurlijk! Hij stak zijn schip in brand en stuurde SOS-seinen rond. Hij kreeg hulp om de brand te blussen, het schip te redden en….. de Joden landden in Amerika. Deze Engel had geen vleugels, geen lang wit gewaad, maar wel lucifers.
Ik was op zoek naar een woning in een andere stad, dichter bij mijn zoon en schoondochter. En maakte een groepsstadswandeling in mijn toekomstige stad om die beter te leren kennen. Naast mij kwam een goed opgemaakte vrouw lopen, die heel graag en ongevraagd haar verhaal begon te vertellen, zodat ik de stadsgids bijna niet meer kon verstaan. Ik probeerde niet te luisteren maar hoorde toch haar verhaal. Ze woonde pas vijf maanden in deze stad, had geheel onverwacht haar man verloren en haar medische dossier werd ook over me uitgestort. Maar ja….. ze woonde nu in mooie flat bij haar dochter in de buurt. Ze vertelde aardige dingen over haar flat, een huismeester, een gemeenschappelijke ruimte voor activiteiten, alles geheel gerenoveerd.
Een kleine week daarna werd ik opgebeld door de makelaar, dat er een flat vrij was gekomen of ik interesse had? Het bleek een flat in het gebouw waar de medewandelaarster over verteld had.
Ik wist dat het een goede flat zou zijn.
De Engel in de gedaante van een vrouw die nog moest wennen in haar nieuwe flat!
januari 2022
Struikelsteentjes
Herinneringen zijn als struikelsteentjes.
ik moet ze willen zien, die obstakels.
Die later kansen blijken te zijn,
die ik niet wilde zien.
De groep en ik
Zonder groep geen verbinding,
zonder mij geen groep.
Ben ik een schaap in de kudde,
een vogel in een vlucht
een bij in een bijenvolk, of
een wolf in een roedel?
Ik ben er één van de groep
en tegelijkertijd uniek.
Dankzij de groep.
januari 2021
De tafel trouw
Ik weet dat je naar me kijkt, zodra je de woonkamer binnen komt.
Ik toon je mijn mooie blad, weliswaar met putjes en deuken, die
draag ik met trots.
In mijn vorig bestaan had ik veel littekens op mijn stam. Die zijn weg
geschaafd en men heeft mij ambachtelijk behandeld en nu ben ik hier
bij jou na een lange scheiding.
Jij schuift aan, aait en betast me, je ellebogen rusten op mij. Je eet
aan mij, schrijft, knutselt en leest de krant. Dan fluister ik je verhalen
toe over mijn bestaan als boom.
Zo overbruggen we ruim veertig jaar, waarin ik je alleen maar zo af en toe
zag als jij dat andere huis bezocht, een zijdelingse blik op mij werpend.
Daar waar jij mij had achtergelaten.
Je kijkt naar mij zodra je de woonkamer binnenkomt en ik weet we zijn
weer samen. Ik strek mijn poten en voel mijn verbindingen, met jou, laat
mijn blad voor jou glanzen en weet we blijven samen.
december 2020
Zomaar in de winter
zien dat de zon schijnt
Zomaar door de weeks
de dag vieren
Zomaar op een dag
uit het zicht verdwijnen.
april 2020
Armen die me uitnodigen om me te omvatten
Even opgenomen worden in een warme gloed.
Een warm lijf, dat ik met mijn lijf begroeten mag,
Een ongewassen hand in mijn rug,
Die daar zo mag zijn.
Een open blik in ogen die me de ander laat zien
En waarin ik mezelf zie
Dingen die me laten leven
Was het gisteren dat dat er nog was?
Het is er niet meer want we moeten blijven leven
Een leven waarin in elk virus wordt uitgebannen,
Elke molecule, cel, bloedplaatje wordt minuscuul bestudeerd.
Onze onderdelen worden opnieuw in elkaar geknutseld.
Met heel veel zorg en kennis
Maar waar blijf ik zonder warmte?
11-04-2020.
maart 2020
Een hoopvol gedicht.
Laat ik hem Ibrahim noemen. Ibrahim is inmiddels een genaturaliseerde Nederlander na 15 jaar ploeteren om erkenning, afgewezen worden, te laat voor het eerste pardon en uiteindelijk toch officieel toegelaten als vaste inwoner van Nederland.
Hij komt al vijf jaar bij me om ondersteuning voor zijn Nederlands. De officiële school was te moeilijk voor hem om met zes verschillende nationaliteiten, geen tussentaal, onze taal onder de knie en in de tong te krijgen.
Het verstaan en begrijpen wil inmiddels aardig lukken, alleen schrijven nog niet zo.
Toen ontstond er een nieuwe hobbel, het beroemde virus dat nu over de aarde woekert. Thuis blijven geen bezoek voor mij van Ibrahim meer.
De laptop waar hij inmiddels goed mee om kan gaan bracht uitkomst. Ik stuurde hem een gedicht en kreeg er een terug.
Mangoboom
Ik zag een mangoboom staan met een mooie mango, maar zonder wortel.
Ik wilde hem beklimmen, maar ik was bang.
Ik was bang want ik wil niet vallen.
Ik besloot om er zelf één te planten.
Ibrahim.
februari 2020
De wilg treurt en knot
Katjes zitten op zijn tak
Zij kunnen er niet af.
april 2019
DE ACHTERBLIJVERS
Alle mensen die nu leven zijn achterblijvers. Ze zijn niet de toekomst zoals zo vaak beweerd wordt. Wij, mensen die in welke toestand of situatie op deze aarde rondlopen zijn achterblijvers of overblijvers. Zij blijven voornamelijk achter om de rommel op te ruimen van degenen die naar de andere kant van het bewustzijn zijn verhuisd.
Alle materie die zij om zich heen verzameld hadden blijft over voor degenen die nog een tijdje aan deze kant al dan niet vrijwillig rond blijven lopen. Volgens mij bestaan er geen andere levende wezens die zoveel rotzooi verzamelen in hun leven en dat ook achterlaten als de mens. Dieren laten hun nest achter als zij naar het andere bewustzijn overstappen, maar zelden een verzameling materiële dingen. Hoewel wij mensen er trots op zijn en er mee worstelen dat we een bewustzijn hebben, is dat bij dieren anders. Zij ‘weten’ dat je materiële zaken niet mee kunt nemen naar de andere kant, zij pronken niet met bezit van een verzameling. Zij pronken met zichzelf, hun natuurlijke verschijning en gebruiken geen hulpmiddelen daarvoor. Zij zoeken ook niet naar de ‘grote waarheid’ naar het waarom van hun bestaan. Zij bestaan! Iets dat maar weinig mensen echt lukt.
Wij willen een doel een excuus voor ons bestaan, een rechtvaardiging! Wij moeten ons leven verdienen, waarmaken. Wij verzekeren onszelf, dat wij recht hebben op ons bestaan en gebruiken de spullen en materialen die we om ons heen verzamelen als bewijs. We hechten ons aan onze ‘eigendommen’ alsof we ze naar de andere kant mee kunnen nemen. Tja en als ze dan overstappen naar de andere kant, blijven de achterblijvers met de troep zitten. Soms zit daar een prettige kant aan, financiële middelen zijn bijna altijd welkom. Oude meubelstukken, een schilderij, een bepaald kledingstuk kan je de illusie geven, dat die ander –nog – niet helemaal weg is.
De achtergebleven verzameling bestaat soms uit een stuk, dat ambachtelijk gemaakt is. Dat heeft extra waarde voor een achterblijver. Immers daar zit liefde in verwerkt, tastbaar, herkenbaar vakmanschap. Opgebouwd, verkregen door het jarenlang oefenen van de maker. Dat is niet de liefde voor een bepaald persoon, maar de liefde voor het scheppende vermogen dat het leven ons geeft en door ons, achterblijvers ontwikkeld kan worden. Eigenlijk de liefde voor het leven.
De maker van een ambachtelijk gemaakt object heeft iets van zijn liefde voor het leven achtergelaten. De achterblijvers koesteren dat en laven zich eraan.
Ga op zoek naar wat jij kunt maken in dit leven van je, materieel of immaterieel. Ieder mens wordt geboren met het vermogen om iets te kunnen maken en daar zijn liefde voor het leven in te leggen, voor de nieuwe achterblijvers.
Oma Toos Libochant,
Utrecht 2-01-2018
september 2018
Eindelijk
Je zit in mijn lijf
Tot in mijn darmen
Nu je dood bent
Kan ik je weer omarmen
Geen schuld of wrok
Neem ik mee
Eindelijk weer wij met zijn twee.
Frankrijk, september 2018
mei 2018
Mei 1948
Het is avond
een hongerige Joodse fotograaf maakt een familiefoto.
vader, moeder, zeven kinderen en één op komst.
Mijn zusje en ik in zondagse witte jurkjes,
resultaat van moeders naaikunst.
Nog nooit zo’n fototoestel gezien
Wij kijken allemaal richting fotograaf,
Die straks eten krijgt.
Het gezin heeft al gegeten: samen.
De fotograaf eet straks alleen.
januari 2017
Wonen in het leven.
Wonen in het leven
Niet er naast, er boven of onder
Wonen in het wonder van ‘t
Leven
Adem het leven diep in
Dompel je onder
Adem op ’t ritme van de dagen
Geen huis, baan of liefde
kan je geven wat jij
meedraagt in je eigen wezen
het wonen in je eigen leven.
Utrecht, 15-01-2017