Prikbord
Literaire prijzen
december 2018
C. Buddingh’-prijs 2018 voor Radna Fabias
‘Habitus zindert. Het is moeilijk te zeggen wat het meest beklemt in deze bundel: het tropische eiland, het Nederlands waar de ik-figuur naartoe reist, of de categorieën die afkomst en bestemming projecteren op het lyrische ik. Fabias maakt deze beklemming voelbaar en tegelijkertijd gooit ze geijkte opposities als “wit”-“zwart”, “man”-“vrouw”, “ik”-“ander” open door ingenieus gebruik te maken van een cameramatige, maar uitgesproken lyrische stem die alle perspectieven opentrekt en het niet schuwt om zichzelf en de ander op het spel te zetten. Even kenmerkend als memorabel zijn daarbij de rauwe uithaal en de donker humoristische toon. Fabias slaat ons herhaaldelijk, snijdt het beest open, durft te grossieren in “negers” die obsolete witte afgietsels zijn. Deze poëzie is vlezig, goddelijk vunzig soms – en breekt de Hollandse dichtkunst weergaloos open, rekent af met het veilige vers.’ Aldus de Jury.
De jury, bestaande uit Charlotte Van den Broeck, Jeroen Dera en Antoine de Kom, had eerder uit 21 ingezonden bundels de volgende vier titels genomineerd:
- Bokman van Dean Bowen (Uitgeverij Jurgen Maas)
- Habitus van Radna Fabias (Uitgeverij Arbeiderspers)
- Voor het ideaal, lees de schaal van Elisabeth Tonnard (Uitgeverij Het Balanseer)
- Vloekschrift van Arno Van Vlierberghe (Uitgeverij Het Balanseer)
Prijs der Nederlandse Letteren voor Judith Herzberg
De Nederlandse dichter, proza- en toneelschrijver Judith Herzberg (Amsterdam, 4 november 1934) ontvangt dit najaar de Prijs der Nederlandse Letteren 2018. Aan de prijs is een geldbedrag verbonden van € 40.000. De Nederlandse minister Ingrid van Engelshoven maakte dit namens het Comité van Ministers van de Taalunie bekend.
Haar taal nadert de muziek
"Herzbergs poëzie is hartverscheurend eenvoudig en juist daardoor complex. Haar precieze observaties uit het dagelijks leven leggen iets essentieels van het menselijk verkeer bloot. Haar werk kan zich meten met dat van Nobelprijswinnares Wisława Szymborska. Haar toon is altijd natuurlijk, zo natuurlijk dat die alleen maar het gevolg kan zijn van een enorme beheersing van taal en vorm, van techniek. Die beheersing blijkt ook uit de manier waarop ze klank gebruikt. Haar taal nadert de muziek", zo stelt de jury onder voorzitterschap van Marita Mathijsen-Verkooijen.
Uitreiking
De prijs wordt afwisselend uitgereikt door de Nederlandse en de Belgische Koning. In november 2018 zal Koning Willem-Alexander de prijs uitreiken in Amsterdam.
Meer lezen: Prijs der Nederlandse Letteren.
februari 2018
Annelies Verbeke wint J.M.A. Biesheuvelprijs 2018
Op woensdag 21 februari werd in het Amsterdamse Lloyd Hotel & Culturele Ambassade voor de vierde maal de J.M.A. Biesheuvelprijs uitgereikt, de eerste literaire prijs voor de beste Nederlandstalige korteverhalenbundel. Annelies Verbeke won met haar bundel Halleluja een bedrag van € 7.336. Dit bedrag is geheel door middel van crowdfunding bijeengebracht – uniek voor een literaire prijs. De jury van de J.M.A. Biesheuvelprijs 2018 bestaat uit Babs Gons (schrijver, performer, theatermaker, docent), Marieke de Groot (boekverkoper), Theo Hakkert (journalist, recensent) en Sanneke van Hassel (schrijver). Uit het juryrapport:
‘Halleluja is een doorwrochte bundel vol prachtige zinnen, sterke vondsten, geloofwaardige eigenaardigheden en personages om in je hart te sluiten – en soms ver van je vandaan te houden.’
De volledige shortlist van de J.M.A. Biesheuvelprijs 2017 bestond uit onderstaande drie titels: Vonne van der Meer – Brood, zout, wijn (Atlas Contact 2017)
Joubert Pignon – Mooie lieve schat (Atlas Contact 2017)
Annelies Verbeke – Halleluja (De Geus 2017)
januari 2018
P.C. Hooft-prijs 2018 voor Nachoem Wijnberg
Nachoem Wijnberg krijgt P.C. Hooft-prijs 2018 voor poëzie. Volgens de jury is het lezen van Wijnberg "een scherpzinnige manier van denken betreden met een taal die loepzuiver is en gevaarlijk: overal kan een val zijn uitgezet, waardoor wat net gelezen is opeens in een ander daglicht komt te staan".
Wijnberg (56) krijgt de prijs op 24 mei 2018 uitgereikt in het Literatuurmuseum in Den Haag. Aan de prijs is een geldbedrag van 60.000 euro verbonden.
Zijn werk werd eerder onderscheiden met de Jan Campertprijs (2004), de Ida Gerhardt Poëzieprijs (2008) en de VSB Poëzieprijs (2009).
De P.C. Hooft-prijs is een oeuvreprijs die jaarlijks afwisselend wordt toegekend aan Nederlandse schrijvers van proza, essays en poëzie. Vorig jaar ging de onderscheiding naar essayist Bas Heijne.
november 2017
Charlotte Köhler Prijs voor poëzie naar Alfred Schaffer
Dichter Alfred Schaffer krijgt de Charlotte Köhler Prijs voor zijn bundel Mens Dier Ding. De Charlotte Köhler Prijs is een driejaarlijkse onderscheiding voor een auteur die een hoogstaand proza-, poëzie- of toneelwerk heeft geschreven.
Met Mens Dier Ding (De Bezige Bij) stort Alfred Schaffer zich op de geschiedenis van de negentiende-eeuwse Zuid-Afrikaanse legerleider Shaka Zoeloe en de beeldvorming rond diens persoon. Deze poëzie is rauw, treffend eerlijk, gruwelijk onnozel, aldus het juryrapport. De politieke inzet ervan wordt voortdurend onder spanning gezet door de ironische toon, het spel met talloze poëtische en zelfs niet poëtische versvormen.
Aan de Charlotte Köhler Prijs is een geldbedrag verbonden van € 15.000,-. De jury voor de Charlotte Köhler Prijs bestond dit jaar uit Laurens Ham, Erwin Jans en Miek Zwamborn.
Alfred Schaffer (1973) studeerde Nederlandse Taal- en Letterkunde en Film- en Theaterwetenschappen alvorens in 1996 naar Zuid-Afrika te vertrekken waar hij als docent verbonden was aan de Universiteit van Kaapstad. Sinds enkele jaren woont hij weer in Nederland waar hij sinds 2007 fondsredacteur is van De Bezige Bij. Hij debuteerde in 2000.
maart 2017
C. Buddingh’-prijs 2017 voor Vicky Francken
Vicky Francken won de C. Buddingh'-prijs met haar debuutbundel Röntgenfotomodel.
Dat is bekendgemaakt op het jaarlijkse dichtersfestival Poetry International in Rotterdam.
Volgens de jury — Mischa Andriessen, Ton Naaijkens, Maud Vanhauwaert — voelt de stem van Francken authentiek en integer aan. ‘Het thema van de lichamelijke versus de geestelijke identiteit is consequent, indringend en toch ook speels door de hele bundel heen uitgewerkt.’
De dichter beschikt over een grote taalgevoeligheid, ze schuwt het experiment niet en toont zich op muzikale en vaak ook lichtvoetige manier kwetsbaar, aldus de jury.
Sinds 1988 wordt tijdens het Poetry International Festival de C. Buddingh’-prijs uitgereikt aan de schrijver van het beste Nederlandstalige poëziedebuut. De prijs is genoemd naar de dichter en dagboekschrijver C. (Kees) Buddingh’ (1918-1985).
Vicky Francken (1989) woont in Utrecht waar ze Frans studeerde. Ze publiceerde in Hollands Maandblad en in het Vlaamse Liegend Konijn. Eerder won ze de WriteNow-publieksprijs en de Meander Dichtersprijs 2008.
maart 2017
Inktaap 2017 voor Connie Palmen
De Inktaap 2017 is 26 maart 2017 uitgereikt aan Connie Palmen voor haar roman Jij zegt het. Meer dan 1.500 juryleden uit Nederland, Vlaanderen, Suriname, Curaçao en Aruba brachten hun stem uit.
Meer info: inktaap
De Inktaap 2018 gaat in Nederland weer van start op 1 oktober 2017. De juryleden lezen komend jaar drie genomineerde titels:
- Rivieren, Martin Michael Driessen (ECI Literatuurprijs 2016)
- Winnaar Libris Literatuur Prijs 2017 (bekendmaking 8 mei 2017)
- Winnaar Fintro Literatuurprijs 2017 (bekendmaking 14 mei 2017)
januari 2017
VSB Poëzieprijs 2017 voor Hannah van Binsbergen
De VSB Poëzieprijs 2017 – dé belangrijkste prijs voor een Nederlandstalige poëziebundel – is toegekend aan de bundel Kwaad gesternte van Hannah van Binsbergen.
“Niets aan Kwaad gesternte verraadt dat het een debuutbundel is, of het moet nu juist de onbevangenheid zijn waarmee de dichteres haar lezers tegemoet treedt, niet gehinderd door de last van de verwachtingen.”
Uit het juryrapport: “Het omslag van Hannah van Binsbergens debuutbundel wordt voor een groot deel gevuld door één woord in imposante kapitalen: KWAAD. Toch is dit niet de poëzie van een angry young woman: daarvoor zijn haar gedichten te beheerst en te nonchalant. Er wordt weliswaar heel wat afgevochten in Kwaad gesternte, maar het is een kleine, alledaagse strijd, geen Grote Strijd om universele principes: het goede, het ware en het schone hangen allang uitgeput in de touwen. Waar kun je dan nog voor vechten? ‘Wij hebben niet echt een wereld,’ schrijft de dichteres. Wat rest, zijn de lijnen die je zelf trekt en die hoop of wanhoop aan je leven geven.
De poëzie van Van Binsbergen staat met twee benen in onze tijd. Met de zelfverzekerde parlandotoon waarmee ze haar weifelingen tot uitdrukking brengt sluit ze duidelijk aan bij generatiegenoten als Maarten van der Graaff, maar ze doet dat met een krachtige eigen stem.
januari 2017
Frans Kellendonk-prijs 2017 voor Hanna Bervoets
Hanna Bervoets krijgt de driejaarlijkse prijs omdat ze ‘inhoudelijk en vormtechnisch op zoek [is] naar telkens nieuwe manieren om haar onmiskenbare maatschappelijke engagement uit de drukken. Van romans met een eerder kleine, existentiële thematiek, zoals Alles wat er was, dat opvalt door z’n bijzondere opbouw maar ook bijblijft vanwege de spanning die horrorachtige trekken krijgt, de toekomstroman Efter, een moeilijk, uitstekend door haar beoefend genre, tot het zo mogelijk nog knappere Ivanov, is steeds een schrijfster aan het woord die trefzeker formuleert, lenig construeert, boordevol verbeelding zit en nooit roeperig of te expliciet wordt.’
De jury bestond uit Barber van de Pol, Carl De Strycker en Maria Vlaar. De Frans Kellendonk-prijs bestaat sinds 1993 en is ingesteld ter ere van en nagedachtenis aan de Nederlandse schrijver Frans Kellendonk die in 1990 overleed.
december 2016
Jan Campert-prijs voor Jan Baeke
Jan Baeke (1956) ontvangt de Jan Campert-prijs 2016 voor Seizoensroddel. Zo vanzelfsprekend als de gedichten van Jan Baeke klinken, zo weinig soepel is de wereld die hij beschrijft in zijn meesterlijke bundel. Veel beschutting is er niet te vinden in deze onbehagelijke poëzie, maar wel de troost van het besef dat we allemaal de weg kwijt zijn.
De jury bestond uit: Erica van Boven, Jeroen Dera, Yra van Dijk, Arjen Fortuin, Aad Meinderts (voorzitter), Jan de Roder, Carl De Strycker en Maria Vlaar.
november 2016
Martin Michael Driessen wint ECI Literatuurprijs én Lezersprijs
Martin Michael Driessen ontving de prijs voor het beste Nederlandstalige literaire boek voor Rivieren. Het is opgebouwd uit drie novellen waarin de rivier een belangrijke rol speelt: een boek van een ingetogen grootheid, met schitterende beeldende zinnen en een onbestemde dreiging, en tegelijkertijd van een weldadige tijdloosheid', aldus de juryvoorzitter.
Andere genomineerden
Aan de prijs is een bedrag van 50.000 euro verbonden. Andere genomineerden waren Arnon Grunberg met Moedervlekken, Bert Natter met Goldberg, Tonnus Oosterhoff met Op de rok van het universum, Connie Palmen met Jij zegt het en Marja Pruis met Zachte riten.
Lezersprijs
Voor het eerst was er naast de vakjury ook een lezersjury die haar oordeel mocht geven en de Lezersprijs à 10.000 euro mocht uitreiken. Deze lezersjury, samengesteld door de boekenredacties van NRC Handelsblad en De Standaard, kwam ruim een uur eerder tot een eenzelfde oordeel. Martin Michael Driessen heeft dus twee keer gewonnen met zijn 'trilogie'.
november 2016
Constantijn Huygens-prijs voor Atte Jongstra
Atte Jongstra (Terwispel, 1956) beoefent de literatuur als een aanstekelijk en lichtvoetig spel van stijlen en vormen. Gedurende zijn dertigjarige schrijverschap bouwde hij een veelkleurig oeuvre op waarin de liefde voor archieven, lexica en encyclopedieën een constante is. In elk van zijn boeken treft het de lezer telkens weer hoe hij citaten, verwijzingen en fictie weet samen te brengen in een kunstig, vermakelijk en vaak tegendraads werk van de verbeelding.
Van de jury maakten deel uit: Erica van Boven, Jeroen Dera, Yra van Dijk, Arjen Fortuin, Aad Meinderts (voorzitter), Jan de Roder, Carl De Strycker en Maria Vlaar.
Aan de Constantijn Huygens-prijs is een bedrag van € 10.000 verbonden. Eerdere recente laureaten zijn: Adriaan van Dis (2015), Mensje van Keulen (2014), Tom Lanoye (2013).
De feestelijke prijsuitreiking vindt plaats tijdens het Schrijversfeest, de afsluiting van het internationaal literatuurfestival Writers Unlimited / Winternachten op zondagmiddag 22 januari 2017 in het Theater aan het Spui in Den Haag. Dan worden ook de overige Haagse Literatuurprijzen van de Jan Campert-Stichting uitgereikt.
juni 2016
Marieke Rijneveld wint C. Buddingh'-Prijs 2016 
De C. Buddingh'-Prijs voor het beste Nederlandstalige poëziedebuut van het afgelopen jaar gaat naar de bundel Kalfsvlies van dichteres Marieke Rijneveld.
Rijneveld nam de prijs die sinds 1988 jaarlijks wordt uitgereikt op het Poetry International Festival vanavond aan het eind van het spannende uitreikingsprogramma in Rotterdam in ontvangst.
'Rijneveld overdondert met haar talent dat zo natuurlijk stroomt dat het op momenten welhaast overkookt,' zo oordeelde de jury, Joke van Leeuwen, Arjan Peters en Nachoem Wijnberg. Ook Sebastiene Postma, Mathijs Gomperts en Jonathan Griffioen maakten met hun bijzondere debuutbundels 'Trappen', 'Zes' en 'Wijk' kans op de C. Buddingh'-Prijs 2016.
maart 2016
Ida Gerhardt Poëzieprijs voor Peter Verhelst
Met de bundel Wij totale vlam heeft Peter Verhelst de Ida Gerhardt Poëzieprijs gewonnen. Juryvoorzitter Frits Spits overhandigde hem vrijdagavond 18 maart tijdens een feestelijke avond in de Buitensociëteit in Zutphen het prijzengeld van 2500 euro en een kunstwerk van Wim van der Meij. De andere genomineerde dichters waren Alfred Schaffer met Mens Dier Ding en Maud Vanhauwaert met Wij zijn evenwijdig.
Meer lezen: www.idagerhardtpoezieprijs.nl
Inktaap 2016 voor Stefan hertmans
Tijdens een feestelijke slotmanifestatie met ruim duizend scholieren is in De Doelen in Rotterdam de Inktaap 2016 uitgereikt aan Stefan Hertmans voor zijn roman Oorlog en terpentijn. De Inktaap is de literaire jongerenprijs van het Nederlandse taalgebied. De opzet ervan is scholieren in Nederland, Vlaanderen, Suriname en Curaçao in aanraking te brengen met literatuur die wordt uitgegeven als literatuur voor volwassenen.
Zes maanden
Tot en met 2013 lazen ze de winnende boeken van de AKO Literatuurprijs, de Libris Literatuur Prijs en de Gouden Boekenuil. Vanaf de editie van eervorig jaar is een Caribische nominatie als vierde boek toegevoegd. De vier boeken zijn gedurende zes maanden (van 1 september 2015 tot 1 maart 2016) gelezen door ruim 1.500 scholieren. Die kiezen hun eigen favoriet, waarbij ze die keuze niet alleen in de klas tegenover hun medeleerlingen beargumenteren maar ook op een internetforum, op social mediasites en tijdens de slotdag. Er is ook een prijs voor Het Beste Juryrapport.
alle info onder www.inktaap.org
januari 2016
Ilja Leonard Pfeijffers wint VSB poëzieprijs 2016
Ilja Leonard Pfeijffers Idyllen is in veel opzichten een bijzondere poëziebundel. De dichter koos doelbewust voor de traditionele en bijna vergeten vorm van het klassieke gedicht in rijmende alexandrijnen. Op zich is dit al een poëticale provocatie die een discussie aangaat met de actuele poëzie, ook van hemzelf in eerder werk.
Verderlezen: www.poezieweek.nl
december 2015
Campert-prijzen 2015
De literaire prijzen van de gemeente Den Haag, zijn dit jaar voor Annelies Verbeke, Ilja Leonard Pfeijffer en Anna Woltz. Eerder werd bekend dat Adriaan van Dis de Constantijn Huygens-prijs krijgt.
Annelies Verbeke ontvangt voor haar roman Dertig dagen de F. Bordewijk-prijs 2015. Ilja Leonard Pfeijffer (1968) ontvangt de Jan Campert-prijs 2015 voor zijn bundel Idyllen. Aan Anna Woltz (1981) is voor haar jeugdroman Honderd uur nacht de Nienke van Hichtum-prijs 2015 toegekend.
De feestelijke prijsuitreiking vindt plaats op zondagmiddag 17 januari 2016, tijdens het Schrijversfeest, de afsluiting van het internationale literatuurfestival Writers Unlimited | Winternachten in het Theater aan het Spui. De prijzen worden uitgereikt door de Haagse wethouder van Cultuur, Joris Wijsmuller.
Lees meer: campertprijzen
november 2015
Inge Schilperoord wint Bronzen Uil
De Vlaamse debuutprijs van de socioculturele vereniging het Willemsfonds, uitgereikt. Die staat ook open voor Nederlandse debutanten en is goed voor 5.000 euro en een bronzen beeldje van een uil.
De prijs werd uitgereikt op de manifestatie Het Betere Boek in Gent, waarbij eerst de genomineerde schrijvers werden geïnterviewd door literair journalist Marnix Verplancke. Met Jos Geysels (voorzitter), Anna Luyten, Sylvain Peeters en Dirk Verhofstadt vormde hij de jury van deze editie van de Bonzen Uil. ‘De auteur observeert de leefwereld van het personage en trekt zo de lezer mee in zijn denkwereld. Schilperoord velt daarbij geen moreel oordeel,’ aldus de jury over de uiteindelijke winnaar: forensisch psycholoog Inge Schilperoord met Muidhond
Muidhond is het verhaal van een dertiger die bij gebrek aan bewijs is vrijgesproken van een zedenmisdrijf. Hij is vastbesloten niet weer de fout in te gaan, maar zijn routine en vastberadenheid worden aan het wankelen gebracht door zijn tienjarig buurmeisje dat steeds zijn gezelschap zoekt. ‘De roman speelt tijdens een hittegolf, langzaam werkt Schilperoord naar een kookpunt toe. De plot is grandioos gevonden – een beschuldigende vinger is makkelijk uitgestoken, of je er nu iets mee te maken hebt of niet, je blijft een dader – en het einde is ook goed uitgewerkt, mooi open gelaten terwijl de afloop voor eenieder toch duidelijk is.
september 2015
Tzum-prijs voor Dimitri Verhulst
De mooiste zin van 2014 komt uit zijn roman Kaddisj voor een kut:
Jouw kapsel, voor zover dat nog een kapsel mocht worden genoemd, had veel weg van zo'n in die dagen in zwang rakende ecologische tuin, waarin elke menselijke ingreep als een misdaad tegen de natuur werd beschouwd.
De jury bestond uit de kernredactie van de literaire website Tzum: Djuna ter Beke, Roos Custers, Rieuwert Krol, Coen Peppelenbos en Bart Temme. Alle zinnen die zij nomineerde, zijn op de site van Tzum te lezen.
september 2015
Jaap Robben winnaar ANV Debutantenprijs 2015
Jaap Robben heeft met zijn boek Birk de ANV Debutantenprijs 2015 gewonnen. Honderden lezers uit Nederland en Vlaanderen, die via deze site een waardering gaven, verkozen zijn debuut boven de andere twee door de vakjury genomineerde titels We zullen niet te pletter slaan (uitg. Prometheus) van Nina Polak en De consequenties (uitg. Atlas Contact) van Niña Weijers.
De prijs van € 7500,- , werd door de voorzitter van het Algemeen-Nederlands Verbond, Nelly Maes, uitgereikt in het unieke Energiehuis te Dordrecht. De andere twee genomineerden ontvingen een cheque van € 750,-
september 2015
Constantijn Huygens-prijs voor Adriaan van Dis
De Jan Campert-Stichting kent de literaire prijzen van de gemeente Den Haag toe en heeft, zoals net bekend is gemaakt, de jaarlijkse Constantijn Huygens-prijs 2015 toegekend aan Adriaan van Dis voor zijn hele oeuvre.
Uitreiking
De feestelijke prijsuitreiking vindt plaats tijdens het Schrijversfeest, de afsluiting van het internationaal literatuurfestival Writers Unlimited / Winternachten op zondagmiddag 17 januari 2016 in het Theater aan het Spui in Den Haag. Dan worden ook de overige Haagse Literatuurprijzen van de Jan Campert-Stichting uitgereikt.
Aan de Constantijn Huygens-prijs is een bedrag van € 10.000 verbonden. Eerdere recente laureaten zijn: Mensje van Keulen (2014), Tom Lanoye (2013), Joke van Leeuwen (2012) en A.F.Th. van der Heijden (2011).
Lees meer op de site van de Jan Campert-Stichting.
september 2015
Leonard Nolens wint Vijfjaarlijkse prijs voor poëzie 
De Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (KANTL) heeft haar Vijfjaarlijkse Prijs voor poëzie toegekend aan Leonard Nolens. Hij krijgt de prijs voor zijn bundel Zeg aan de kinderen dat wij niet deugen, die in 2011 bij Querido is verschenen.
Unieke zangerigheid
‘Nadat hij de lezer in de bundel Bres een “collectief wij” heeft opgedrongen, durft hij het ook aan om in een paar sterke cycli van de bekroonde dichtbundel het “ik” even te negeren. Hij doet het schaamteloos, nukkig, verbluffend. Hij hanteert een kordate taal, hij stapelt de imperatieven op, laat zijn lyriek drijven op talrijke herhalingen. Dat is de stijl waarin hij zingt. Zijn zangerigheid is uniek: zijn stem verheffend laat hij sintels gloeien op de punt van zijn tong,' aldus de jury, bestaande uit voorzitter Gwij Mandelinck en de leden Geert Buelens, Miriam Van hee, Mark Insingel en Willy Spillebeen.
april 2015
Adriaan van Dis wint Libris Literatuur Prijs
De Libris Literatuur Prijs 2015 is uitgereikt aan Adriaan van Dis voor zijn roman Ik kom terug. Een jury, onder voorzitterschap van Wim Pijbes en verder bestaande uit Jacqueline Bel, Rob van Essen, Maria Goos en Marnix Verplancke, koos het boek van Van Dis als de beste oorspronkelijk Nederlandstalige roman van het afgelopen jaar.
Kwetsbare mensen
Een schrijver krijgt daarin van zijn 98-jarige moeder het voorstel om een deal te sluiten: zij vertelt hem het verhaal van haar leven en in ruil bezorgt hij haar de pillen die een zachte dood garanderen. In onder meer Indische duinen en Familieziek schreef Van Dis al over zijn ouders, over zijn ook in vredestijd oorlogszuchtige vader die zijn gezin terroriseerde en over zijn kille moeder. In Ik kom terug zijn het echter kwetsbare mensen die ondanks alles hun best deden in het leven.
De kern van het menszijn
De verfijnde beschrijving van de pijn die zowel de zoon als de moeder treft, maakt de roman uitzonderlijk, aldus de jury. ‘Ik kom terug is psychotherapie zonder therapeut, een relaas over feilbaarheid, erfelijke belasting en uiteindelijk ook over de manier waarop lichaam en taal met elkaar verbonden zijn… een roman die emotioneel is zonder pathetisch te worden, intellectueel, maar niet belerend. Het is een boek dat de taaldiscipline van een geoefend schrijver verraadt en op tragikomische wijze naar de kern van het menszijn graaft.’
Meer lezen? www.literatuurplein.nl
april 2015
WINNAAR J.C. BLOEM-POËZIEPRIJS 2015
De Vlaamse dichteres en prozaschrijfster Els Moors (1976) is de winnaar van de J.C.Bloem Poëzieprijs 2015. De jury koos uiteindelijk voor de opmerkelijk prikkelende dichtbundel Liederen van een kapseizend paard.
Moors studeerde Germaanse filologie aan de Universiteit van Gent. Daarna verhuisde ze naar Amsterdam en volgde een opleiding Tekst en Beeld aan de Gerrit Rietveld Academie. Ze woont en werkt momenteel in Brussel. In 2006 debuteerde Moors met haar dichtbundel Er hangt een hoge lucht boven ons, bekroond met de Herman de Coninckprijs. In 2008 verschijnt haar eerste roman Het verlangen naar een eiland. In 2010 publiceert ze de verhalenbundel Vliegtijd.
januari 2015
Hester Knibbe winnaar van de VSB Poëzieprijs 2015. 
De Rotterdamse dichteres Hester Knibbe krijgt de prijs voor de beste Nederlandstalige dichtbundel van het afgelopen jaar voor Archaïsch de dieren. Knibbe ontving de prijs 28 januari uit handen van juryvoorzitter Peter Vandermeersch, hoofdredacteur van NRC, tijdens een feestelijke avond in de Kunsthal in Rotterdam. Dezelfde avond nog was zij een uur lang te gast in VPRO Nooit Meer Slapen. Zij vertelde hierin over haar inspiratie, van nieuwsberichten over Sietske H. tot oude mythes uit Thebe.
De jury roemt Knibbes stevige, klankrijke en toch hoogst hedendaagse vorm en taal waarmee ze in staat is grote vragen te stellen zonder dat ze topzwaar worden of bezwijken onder hun eigen gewicht.
Luister het interview en lees het volledige juryrapport.
januari 2015
Maartje Wortel wint BNG Bank Literatuurprijs
Maartje Wortel is met IJstijd de tiende winnaar geworden van de BNG Bank Literatuurprijs 2014, ze ontving voor het winnen van de prijs een cheque ter waarde van 15.000 euro en een sculptuur, gemaakt door Theo van Eldik.
De jury noemt Maartje Wortel een van de grootste literaire talenten van haar generatie binnen ons taalgebied en koos uiteindelijk unaniem voor IJstijd als de winnaar. Daarin ‘weet Wortel alweer een verstilde wereld neer te zetten waarin maatschappelijke thema's licht aangezet, maar doordringend opklinken’
‘Met weinig tell,’ aldus de jury, ‘in achteloze, kunstige streken, zet Wortel de psyche van haar personages feilloos neer. De beklemming van een betekenisloos bestaan in een wereld vol weelde, komt in IJstijd overtuigend naar voren. Dat heeft effect: binnen de jury werd fors gedebatteerd over Wortels nieuwste. IJstijd liet ons niet onberoerd. Een van ons werd het zelfs te kil in Wortels vertelwereld. (…) Gelukkig was er bij zoveel dispuut en gekrakeel natuurlijke overeenstemming over Wortels krachtige, autonome stem, die helder weerklinkt in haar onverwisselbare kwaliteitsoeuvre.’
Lees meer op https://www.bngbank.nl
december 2014
P.C. Hooft-prijs 2015 voor Anneke Brassinga
Het bestuur van de Stichting P.C. Hooft-prijs voor Letterkunde heeft maandag 15 december besloten de P.C. Hooft-prijs 2015 toe te kennen aan Anneke Brassinga (Schaarsbergen, 1948). Deze oeuvreprijs is dit jaar bestemd voor poëzie en wordt uitgereikt op een feestelijke bijeenkomst in het Letterkundig Museum, op donderdag 21 mei 2015, de sterfdag van de naamgever van de prijs, de dichter P.C. Hooft (1581-1647), onze grootste renaissancedichter.
De P.C. Hooft-prijs 2015 voor het gehele oeuvre van Anneke Brassinga is toegekend op voordracht van een jury bestaande uit Wim Brands, Anja de Feijter, Rozalie Hirs, Erik Lindner en Maaike Meijer
(voorzitter). Recente eerdere laureaten in het genre poëzie waren Tonnus Oosterhoff (2012), Hans Verhagen (2009) en H.C. ten Berge (2006). Aan de prijs is een bedrag verbonden van € 60.000.
“Wie gedichten van Anneke Brassinga leest, stapt binnen in een geestverruimend heelal van taal. In elk gedicht openen zich onvermoede vergezichten van zeggingskracht. De taal wordt omgekeerd, uitgekleed en weer opnieuw uitgedost totdat alle registers die er ooit in voorgekomen zijn weer meedoen. Deze dichter is werkelijk overal geweest, in talloze literaturen, tradities en milieus, van academie tot markt, straat en kroeg. Met kennelijk genot (her)gebruikt Brassinga bijna vergeten of in onbruik geraakte woorden, die in haar gedichten opnieuw worden geproefd en gesmaakt. De liefde voor de onuitputtelijke mogelijkheden van taal in poëzie is de constante van haar werk”, aldus de jury.
november 2014
Anna Bijns Prijs voor Maria Barnas
Op 11 november 2014 werd de Anna Bijns Poeziëprijs door juryvoorzitter Jeltje van Nieuwenhoven uitgereikt aan Maria Barnas voor haar bundel Jaja de oerknal (De arbeiderspers, 2013).
Het waren er nogal wat, de dichtbundels die waren ingezonden voor de Anna Bijns Prijs 2014. De oogst van vier jaar. [..]
Die almaar overzichtelijker wordende lijst kromp uiteindelijk tot een shortlist van drie titels: Jaja de oerknal van Maria Barnas (2013), Ook daar valt het licht van Miriam Van hee (2013) en Eiland berg gletsjer van Anne Vegter (2011).
Lees het hele juryrapport hier.
oktober 2014
Nobelprijs voor Patrick Modiano
De Zweedse Academie heeft 9 oktober in Stockholm bekendgemaakt dat de Nobelpriis voor Literatuur 2014 is toegekend aan de Franse schrijver Patrick Modiano. Zoals gebruikelijk licht de Academie haar keuze in een enkele zin toe: 'for the art of memory with which he has evoked the most ungraspable human destinies and uncovered the life-world of the occupation'.
Provocerend
Herinneringen en de zoektocht naar de Joodse identiteit staan centraal in het werk van Patrick Modiano. De gedempte, melancholieke toon die zijn handelsmerk zou worden, was nog niet aanwezig in de roman waarmee hij in 1968 debuteerde. La Place de l'Etoile (De plaats van de ster) is een provocerende aanval op de sfeer van collaboratie in Frankrijk. Die maakte gedurende de Tweede Wereldoorlog de Jodenvervolging mede mogelijk. Het provocerende lag vooral in het feit dat de hoofdpersoon Schlemilovitch, een Joodse overlevende, in zijn naoorlogse wanhoop gekweld wordt door koortsdromen waarin hij beul, SS-er en zelfs minnaar van Eva Braun wordt.
Herinneringen
In de meeste boeken van deze grootmeester van de nostalgie bijten de hoofdpersonen zich door een voorval, voorwerp of herinnering vast in onderzoek naar de latere levensloop van mensen die ooit kortere of langere tijd hun pad hebben gekruist.
oktober 2014
Marente de Moor een van de winnaars Europese Unie Literatuurprijs
Op de Frankfurter Buchmesse zijn vanmorgen de winnaars bekendgemaakt van de editie 2014 van de European Union Prize for Literature, bestemd voor de beste nieuwe en opkomende auteurs uit Europa. Een van de dertien winnaars is Marente de Moor die wordt bekroond voor haar roman De Nederlandse maagd. De andere winnaars zijn Ben Blushi (Albanië), Milen Ruskov (Bulgarije), Jan Němec (Tsjechië), Makis Tsitas (Griekanland), Oddný Eir (IJsland), Janis Jonevs (Letland),Armin Öhri (Lichtenstein), Pierre J. Mejlak (Malta), Ognjen Spahić (Montenegro), Uglješa Šajtinac (Servië), Birgül Oğuz (Turkije) en Evie Wyld (Verenigd Koninkrijk).
Nationale jury
Kanshebbers op de in 2009 ingestelde prijs zijn auteurs uit de landen die deelnemen aan Creative Europe, een Europees fonds voor de culturele en creatieve sector. Elk jaar kiest een nationale jury in eenderde van de deelmenende landen de winnaar van dat land. In Nederland bestond die jury dit jaar uit Jeroen Thijssen namens de Vereniging van Letterkundigen, Jeanette Wagenaar namens de Koninklijke Boekverkopersbond en Martijn David namens de Groep Algemene Uitgevers. De prijs, 5.000 euro voor elk van de winnaars, wordt op 18 november uitgereikt in Concert Noble in Brussel.
Ethische dilemma’s
De Nederlandse maagd, een uitgave van Querido, werd in 2011 bekroond met de AKO Literatuurprijs. In de roman komt een 18-jarige Nederlandse schermster op een landgoed bij Aken in de zomer van 1936 achter een geheim tussen haar vader en haar Duitse schermleraar, die verminkt uit de Eerste Wereldoorlog is teruggekeerd. ‘Deze roman belicht de Nederlandse neutraliteit tijdens de Eerste Wereldoorlog op een subtiele manier, die tot nadenken stemt,’ schreef de jury van de AKO-prijs. ‘De ethische dilemma’s uit die tijd blijken ook vandaag de dag maar al te relevant… De Nederlandse maagd is een meeslepende, broeierige roman, die nog lang blijft nazinderen.’
augustus 2014
C. Buddingh’-prijs naar Maarten van der Graaff
Dichter Maarten van der Graaff wint met zijn bundel Vluchtautogedichtende C. Buddingh'-prijs 2014 voor het beste Nederlandstalige poëziedebuut van het afgelopen jaar. Hij heeft de prijs aan het slot van het feestelijke uitreikingsprogramma op het 45e Poetry International Festival Rotterdam in ontvangst genomen.
Spankracht
De jury, bestaande uit Anne Vegter, Patrick Peeters en Rokus Hofstede, noemt Van der Graaff ‘een uiterst vindingrijk en beweeglijk dichter’ en ‘was onder de indruk van de spankracht van Van der Graaffs gedichten, qua compositie, woordenschat en thematiek’.
Aan de C. Buddingh’-prijs is een bedrag van 1.200 euro verbonden.
Meer lezen? Klik op C. Buddingh'-prijs.
Filmpje zien waarin Van der Graaf vertelt over de bundel? Klik op Vluchtautogedicthten.
Willem Jan Otten - P.C. Hooftprijswinnaar 2014
Op 22 mei 2014 is de P.C. Hooftprijs (voor beschouwend proza) in het Letterkundig museum uitgereikt aan Willem Jan Otten.
Lees het juryrapport: hier.
mei 2014
Joost de Vries wint Gouden Boekenuil
'Een boek zoals er niet eerder een geschreven was, een vrolijk verhaal over droefenis, waarin leesplezier gewrongen wordt uit rouw, een ingenieus mozaïek van stijlen, genres en registers die onze tijd een verrassende spiegel voorhoudt, een slimme pageturner, een authentieke roman over authenticiteit.’
Internationale klasse
Aldus de jury van de Gouden Boekenuil 2014 (voorzitter Friedl’ Lesage en de leden Wim Brands, Elsbeth Etty, Leen Huet, Bart Vanegeren en Vicky Vanhoutte) over de roman De republiek van Joost de Vries, die door haar unaniem werd voorgedragen voor de prijs. Zij kwam bijna superlatieven te kort om het boek, ‘dat inslaat als een bom’, te prijzen. Met beide benen in het nu staand, ‘thematiseert het de verwarring van dit tijdsgewricht, verkent het een nieuwe en verfrissende omgang met schijn en wezen, treedt het intelligent in dialoog met divers cultureel erfgoed… een boek in een uitgepuurde stijl dat internationale klasse ademt.’
april 2014
E. du Perronprijs 2013 voor Mohammed Benzakour
De E. du Perronprijs 2013 wordt toegekend aan Yemma van Mohammed Benzakour. De jury ook Marcel van Engelen voor Het kasteel van Elmina ( ook genomineerd voor de Bob den Uyl Prijs) en Aukelien Weverling voor Het land.
De prijs is een initiatief van de gemeente Tilburg, de School of Humanities van Tilburg University en brabants kenniscentrum voor kunst en cultuur (bkkc). Hij is bedoeld voor personen of instellingen die met een cultuuruiting in brede zin een bijdrage leveren aan de multiculturele samenleving.
Maatschappelijk én intiem
‘Met een Duperroneske pen fileert Benzakour de Nederlandse samenleving met een inzet van kennis, inzicht en een persoonlijke betrokkenheid die slechts bewondering kan oproepen,’ aldus de jury onder voorzitterschap van Sjaak Kroon van Tilburg University. In Yemma doet Benzakour verslag hoe zijn moeder na een herseninfarct in de verpleegzorg terecht komt. Volgens de jury overstijgt hij daarin de grenzen van de journalistiek. ‘Zijn observaties en de gevoelens die bij hem opkomen zijn tegelijk maatschappelijk en algemeen én persoonlijk en intiem. Hij maakt van zijn documentaire een literaire prestatie van de eerste orde.’ Met Stinkende heelmeesters was Benzakour in 2009 al genomineerd voor de prijs.
maart 2014
Ida Gerhardt Poëzieprijs voor Pieter Boskma
Pieter Boskma ontving in Zutphen de Ida Gerhardt Poëzieprijs 2014 voor de bundel Mensenhand. Uit de 79 voor de prijs ingezonden bundels had de jury, bestaande uit Wim Brands (voorzitter) en Arie van den Berg, drie bundels genomineerd.
Krachtige lyriek
De andere genomineerde bundels waren Het wilde kind van René Puthaar en Uitzicht genoeg van Marjoleine de Vos. De jury noemde Mensenhand een relativerend afscheid van diepe rouw. ‘Met krachtige lyriek, vol speelse allusies op klassieke voorgangers en, meer dan vroeger, onverhoeds verlucht met badinerende intermezzo’s.’ Aan de prijs is een bedrag van 2.500 euro verbonden.
Gerhardt en Zutphen
Nadat de literaire nalatenschap van Ida Gerhardt in 1997 was overgedragen aan het Stadsarchief van Zutphen, besloot de stad in 1998 tot de instelling van een naar haar vernoemde tweejaarlijkse prijs voor een nieuw verschenen Nederlandstalige dichtbundel. Al heeft Ida Gerhardt nooit in Zutphen gewoond, toch worden zij en de stad vaak in één adem genoemd. Zij woonde lange tijd vlakbij in Eefde en werkte en vertoefde graag en veel in Zutphen. Dat blijkt ook wel uit haar beroemde gedicht Dolen en dromen, dat bijna anderhalf etmaal in Zutphen omvat.
maart 2014
Esther Jansma wint C.C.S. Croneprijs 2014
De C.C.S. Croneprijs, de literatuurprijs van de stad Utrecht, is dit jaar toegekend aan dichter Esther Jansma (1968). Dat maakte het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Utrecht vandaag bekend. Volgens de jury heeft Jansma sinds haar debuut in 1988 een groot oeuvre van een constant hoge kwaliteit opgebouwd.
Uniek
‘De poëzie van Esther Jansma is beschouwend en analytisch, maar ook lichtvoetig en ontroerend. Haar stijl is levendig, heel direct, waardoor ze in bijna-spreektaal grote thema’s aanroert. Het werk van deze in Utrecht woonachtige auteur is kosmopolitisch, volkomen authentiek, uniek in de Nederlandse literatuur,’ aldus de jury, bestaande uit journalist Jeroen Wielaert, oud-burgemeester van Utrecht Annie Brouwer-Korf en organisator bij literair theater Salon Saffier Marijke van Dorst..
Uitreiking
Op 9 april 2014 reikt burgemeester Jan van Zanen de prijs, bestaande uit een oorkonde en tienduizend euro, uit aan de laureaat. Dit gebeurt tijdens een feestelijke avond in de City2Cities Spiegeltent, het festivalhart van de Internationale Literatuurdagen Utrecht. Het festival vindt plaats van 5 tot en met 13 april en kent optredens van vele grote schrijvers uit binnen- en buitenland, onder wie György Konrád, Edna O'Brien, John Banville, Dolf Jansen, Anne Enright, Herman Brusselmans en Annejet van der Zijl.
Grijze schoonheid
Het oeuvre van C.C.S. Crone (1914-1951), naar wie de prijs is vernoemd, telt slechts een kleine 150 pagina's. In zijn hoofdzakelijk in de stad Utrecht gesitueerde verhalen schetste hij een wereld vol neergang, armoede en dood. In een schets uit 1948 schreef hij over de ‘grijze schoonheid’ van de stad en over ‘de beklemming’ die tastbaar was in vele buurten. De prijs is eerder toegekend aan Manon Uphoff (2002), Ronald Giphart (2004), Arthur Japin (2006), Ingmar Heytze (2008), Guillaume van der Graft (2010, postuum) en Stephan Enter (2012).
maart 2014
Opzij Literatuurprijs naar Saskia de Coster
‘Messcherp en met groot psychologisch inzicht onderzoekt de auteur het “wij-gevoel” versus de drang naar vrijheid en eigenheid… Wij en ik is een verademing, zowel naar inhoud als naar virtuoze vorm en soepele, ironiserende stijl.’ Aldus de jury van de Opzij Literatuurprijs over het door haar bekroonde boek, Wij en ik van de Vlaamse schrijfster Saskia De Coster, een uitgave van Prometheus.
Grote en kleine drama’s
In Wij en ik wemelt het in een welgesteld Vlaams gezin van de grote en kleine drama's en familiegeheimen en staan liefde, waarheid en ambities op gespannen voet. Centraal in dat alles staat de dochter Sarah, door de jury getypeerd als ‘een hedendaagse Emma Bovary of Anna Karenina’.
Andere genomineerden
De andere genomineerden waren Hanna Bervoets met Alles wat er was, Margriet de Moor met Mélodie d’amour, Jannie Regnerus met Het lam en Miek Zwamborn met De duimsprong.
Eerdere winnaars
De jury bestond naast voorzitter Inez Weski uit Jacqueline Bel (hoogleraar Vrije Universiteit), Elsbeth Etty (NRC Handelsblad), Marja Pruis (De Groene Amsterdammer) en Elizabeth Schut (De Telegraaf). Aan de prijs is een bedrag van 5.000 euro verbonden. Eerdere winnaars zijn Doeschka Meijsing (2008), Minke Douwesz (2009), Jessica Durlacher (2010), Hanna Bervoets (2012) en Manon Uphoff (2013).
februari 2014
VSB Poëzieprijs voor Antoine de Kom
Antoine de Kom is de winnaar van de VSB Poëzieprijs 2014. De dichter krijgt de prijs voor de beste Nederlandstalige dichtbundel van het afgelopen jaar voor zijn bundel Ritmisch zonder string. Tijdens een feestelijke avond in het Stadhuis van Rotterdam ontving De Kom de prijs uit handen van burgemeester en juryvoorzitter Ahmed Aboutaleb.
Lees verder onder: www.vsbpoezieprijs.nl
december 2013
Constantijn Huygens-prijs 2013 voor Tom Lanoye
De belangrijkste, de Constantijn Huygens-prijs, gaat dit jaar naar Tom Lanoye voor zijn gehele oeuvre. Aan de prijs, ingesteld in 1948, is een bedrag van 10.000 euro verbonden, aan elk van de de andere Jan Campert-prijzen een bedrag van 5.000 euro.
Adembenemend oeuvre
Wie Lanoye leest, hoort stemmen, aldus de jury, naast Meinderts bestaande uit Yra van Dijk, Arjen Fortuin, Aukje Holtrop, Ena Jansen, Annemie Leysen, Jan de Roder en Carl De Strycker. ‘Stemmen die een levensechte persoonlijkheid suggereren.’
Neem de stem van Tom, de legendarische Slagerszoon met brilletje uit zijn debuut, van de jonge schelm Tony Hanssen uit Alles moet weg, van de herboren Shakespearekarakters uit Ten oorlog, van de illusieloze Maarten Seebregs uit Het derde huwelijk of van de Zuid-Afrikaanse vrijheidsstrijder die plotsklaps zijn levensverhaal uit de doeken doet in de recente roman Gelukkige slaven.
Al dertig jaar wordt het werk van Lanoye bevolkt door mensen die hun stem laten horen, die het woord nemen en hun verhaal doen. ‘Dat ze daarbij van pijnlijke eerlijkheid kunnen omslaan in de meest doorzichtige pogingen tot bedrog – zelfbedrog niet in de laatste plaats – maakt ze voor Lanoye alleen maar interessanter.
Tom Lanoye heeft de Nederlandstalige literatuur een adembenemend oeuvre opgeleverd, waarin de taal kolkt en stroomt en de wereld geen moment rust wordt gegund.
december 2013
Oek de Jong de F. Bordewijk-prijs 2013
Aan Oek de Jong (1952) is voor zijn eerder met de Gouden Boekenuil bekroonde roman Pier en oceaan, de F. Bordewijk-prijs 2013 toegekend. ‘Pier en Oceaan is de roman op zijn best. Met zijn sensitieve proza graaft De Jong zo diep in het gevoelsleven van zijn personages, en beschrijft hij zo zintuiglijk de wereld waarin ze zich bewegen, dat het verschil tussen lezen en leven niet zo groot meer is.’
november 2013
Joke van Leeuwen wint AKO Literatuurprijs
Een jury, bestaande uit voorzitter Patrick Janssens en de leden Karl van den Broeck, Toef Jaeger, Daniëlle Serdijn, Fleur Speet en Veerle Vanden Bosch, koos Feest van het begin: Joke van Leeuwen zet in haar verfijnde historische roman de Franse Revolutie voortreffelijk en subtiel neer,’ aldus juryvoorzitter Janssens bij de bekendmaking van de prijs. ‘Joke van Leeuwen stelt universele vragen over schoonheid en waarheid. Het leven fris aanvaarden met inbegrip van alle malheur. Deze auteur schrijft als een meesterlijk pianist die de toetsen lichtjes beroert.’
Aan de AKO Literatuurprijs is naast een sculptuur van Eugène Peters een bedrag van 50.000 euro verbonden.
juni 2013
C. Buddingh'-prijs 2013 voor Henk Ester
Dichter Henk Ester wint met zijn bundel Bijgeluiden de C. Buddingh'-prijs 2013 voor het beste Nederlandstalige poëziedebuut van het afgelopen jaar. Ester krijgt de prijs vanavond uitgereikt aan het spannende slot van het feestelijke uitreikingsprogramma op het 44e Poetry International Festival Rotterdam. De jury, bestaande uit Anneke Brasssinga, Carl De Strycker en Karol Lesman, koos voor ‘Bijgeluiden’ omdat ‘daarin op een uiterst persoonlijke manier het beschouwd wordt tijdens een weergaloze poëtische rondgang door de wereld.’ Ook de debuten van Iris Brunia, Kira Wuck en Bernke Klein Zandvoort waren genomineerd.
Meer lezen, klik op C.Buddingh'-prijs 2013
mei 2013
Libris Literatuur Prijs naar Tommy Wieringa
De Libris Literatuur Prijs 2013 is uitgereikt aan Tommy Wieringa voor zijn roman Dit zijn de namen. De prijs voor de beste Nederlandstalige roman van het afgelopen jaar werd hem toegekend op voordracht van een jury, bestaande uit voorzitter Clairy Polak en de leden Jan Donkers, Edith Koenders, Lisa Kuitert en Mark Schaevers. Aan de Libris Literatuur Prijs die nu voor de twintigste keer is uitgereikt, is in totaal een bedrag van 65.000 euro verbonden, 50.000 euro voor de winnaar en 2.500 voor elk van de genomineerden, onder wie ook de winnaar.
‘Het is,’ aldus de jury, ‘moeilijk te zeggen waarom Dit zijn de namen het meest te prijzen valt: de stilistische bravoure, de filosofische diepgang, de aforistische kracht, de hecht getimmerde compositie, de originele beeldenpracht.’ En dus wordt Wieringa geprezen voor het doen samengaan van dit alles ‘in deze donkere roman over migratie en godsdienst die tegelijk licht is, want gemaakt van lenige, sierlijke taal’.
Voor Dit zijn de namen kreeg hij zaterdag in Gent de Prijs van de Lezersjury van de Gouden Boekenuil. Onlangs werd bekend dat hij Boekenweekgeschenk van volgend jaar schrijft.
april 2013
Manon Uphoff wint Opzij Literatuurprijs
Met het boek De ochtend valt heeft Manon Uphoff zaterdagavond de Opzij Literatuurprijs gewonnen. De schrijfster ontvangt een geldprijs van 5000 euro. De jury, die onder leiding stond van advocate Inez Weski, koos unaniem voor de roman.
Het verhaal speelt zich af in Engeland en beschrijft de jonge Michael die een fatale ruzie tussen zijn ouders meemaakt. Zijn vader weet hem uiteindelijk ervan te overtuigen dat de ruzie niet heeft plaatsgevonden. Volgens de jury sleept Uphoff lezers mee 'in een moeras van suggestie', maar worden ze niet met een onbevredigd gevoel achtergelaten. Andere genomineerde titels waren onder meer Dorst (Esther Gerritsen), Liefde heeft geen hersens (Mensje van Keulen) en Vrij man (Nelleke Noordervliet). De Opzij Literatuurprijs werd in 1979 door maandblad Opzij ingesteld en wordt elke twee jaar uitgereikt aan een Nederlandstalige schrijfster. Eerdere winnaars waren onder anderen Hella Haasse, Helga Ruebsamen en Jessica Durlacher.
Christiaan Weijts wint BNG Literatuurprijs
In de Amstelkerk op het Amstelveld in Amsterdam is op 7 februari 2013 de BNG Literatuurprijs 2012 uitgereikt aan Christiaan Weijts voor zijn roman Euforie, een uitgave van De Arbeiderspers. Aan de prijs, bedoeld om nog niet doorgebroken jonge auteurs mentale en financiële aanmoediging te geven, is een bedrag verbonden van 15.000 euro en een sculptuur van Theo van Eldik.
Nog niet doorgebroken
In aanmerking komen Nederlandstalige auteurs die zijn geboren in 1972 of later, die twee of meer literaire prozawerken hebben gepubliceerd en die nog niet zijn doorgebroken, geen grote literaire prijs hebben gewonnen en van wie - voor de editie 2012 - in 2012 een nieuw boek is verschenen. De jury (voorzitter Marja van der Tas en de leden Han Ceelen, Daniëlle Serdijn, Jeroen Vullings en Ward Wijndelts) had voor deze editie slechts vier auteurs genomineerd.
Maatschappelijke daadkracht
Het bekroonde Euforie typeert zij als ‘een roman over de maatschappelijke daadkracht van een doodverwende generatie die opgroeide in grenzeloze welvaart’. Het is het verhaal van een architect die meedingt naar het verwezenlijken van een monument voor de gevallenen bij een terroristische aanslag in Den Haag, waarbij hij te maken krijgt met zowel professionele integriteit als inhalig opportunisme. De andere genomineerden voor de prijs waren Auke Hulst met Kinderen van het ruige land, Joost Vandecasteele met Massa en Annelies Verbeke met Veronderstellingen. De eerdere winnaars waren Jan van Mersbergen (2011), Gustaaf Peek (2010), Carolina Trujillo (2009), Rachida Lamrabet (2008), Sanneke van Hassel (2007), Yves Petry (2006) en Esther Gerritsen (2005).
Herman de Coninckprijzen voor Annemarie Estor, Michaël Vandebril en David Troch
‘De winnaar van de Herman De Coninckprijs 2013 laat zien wat zinnelijke taal vermag. Zij weet als geen ander een liefdesrelatie tussen vreemden intens voelbaar te maken voor de lezer. Een dergelijke beschrijving van een haast demonische liefdesrelatie is zelden gezien in de Nederlandse poëzie. (…) Deze poëzie moet u koesteren, zinnestrelen en proeven.’
Beste bundel
Dat schrijft de jury in haar rapport over De oksels van de bok van Annemarie Estor, een uitgave van de Wereldbibliotheek die door haar werd bekroond met de Herman de Coninckprijs voor de beste oorspronkelijk Nederlandstalige bundel van een Vlaamse dichter van het afgelopen jaar. In 2011 won Estor al de Herman de Coninckprijs voor het beste debuut voor Vuurdoorn me. De jury van de zevende Herman de Coninckprijs bestaat uit voorzitter Roeland de Trazegnies (reporter/redacteur Radio 1) en de leden Thomas Blondeau (schrijver, dichter, journalist), Eva De Roovere (singer-songwriter), Toon Horsten (hoofdredacteur De Stripgids en journalist De Standaard) en Yra van Dijk (hoogleraar Nederlandse Letterkunde, Universiteit Amsterdam).
Ester Perquin wint VSB Poëzieprijs 2013
De VSB Poëzieprijs 2013 is toegekend aan Ester Naomi Perquin. Perquin krijgt de jaarlijkse prijs voor de beste Nederlandstalige dichtbundel voor haar bundel Celinspecties, uitgegeven bij Uitgeverij Van Oorschot. De jury van de VSB Poëzieprijs roemt de verraderlijk luchtige toon en de onvoorspelbare wendingen waarmee Perquin een gelaagde ruimte in haar bundel schept. 'Het taalgebruik is soms soepel als spreektaal, dan weer geraffineerd en virtuoos. De dichter neemt de lezer aan de hand en laat hem net zo gemakkelijk struikelen, wanneer haar woorden dat nodig hebben. (...) Als de dichter al een taak heeft, laat het dan die zijn die Perquin zich heeft opgelegd: zichtbaar maken van wat obscuur en meestal verborgen blijft. Dit blijven proberen, ook wanneer je tegen de grenzen van het zichtbare en van de taal aanloopt. In het geval van Celinspecties levert het een bundel op van noodzaak, verlangen en schitterend mislukken.'Meer lezen.
NOMINATIES 2013 VSB poëzieprijs 2013
Vliegtuigmagneet – H.H. ter Balkt (De Bezige Bij Amsterdam, 2011)
Wijvenheide – Luuk Gruwez (De Arbeiderspers, 2012)
Celinspecties – Ester Naomi Perquin (Van Oorschot, 2012)
Virtualia. Teletonen – Sybren Polet (Wereldbibliotheek, 2012)
Mijn naam is Legioen – Menno Wigman (Prometheus, 2012)
Benieuwd naar deze dichters: beluister hier enkele audiofragmenten.
Gouden Ganzenveer 2013 voor Ramsey Nasr
De Academie De Gouden Ganzenveer heeft de Gouden Ganzenveer 2013 toegekend aan Ramsey Nasr, zo heeft Paul Schnabel, voorzitter van de Academie, vanavond in het TV-programma Kunststof TV bekendgemaakt. Hij prees de veelzijdigheid van de dichter, acteur, performer, essayist en librettist Nasr die par excellence voldoet aan het criterium dat... Lees verder en bekijk daar ook hoe Nasr zijn gedicht Mi have een droom voordraagt.
P.C. Hooft-prijs 2013 voor A.F.Th. van der Heijden
‘Zijn werken, inmiddels bijna dertig boektitels, zijn één werk. Uit het een groeit het ander, en soms is een nieuw boek nodig om een vorig boek te begrijpen.’ Aldus de jury van de P.C. Hooft-prijs 2013 over A.F.Th. van der Heijden, wiens werk zij heeft voorgedragen voor deze belangrijkste Nederlandse literaire oeuvreprijs. Het bestuur van... Lees verder
Prijs der Nederlandse Letteren voor Leonard Nolens
Als wij, de grote mensen, moe zijn van het praten, van het praten, van het praten....
Lees eens een gedicht van: Leonard Nolens
Dit gedicht lezen en beluisteren, voorgelezen door de dichter zelf, klik op: De Vermoeidheid.
De jury roemt Nolens omdat hij 'onmodieus de tegenstelling tussen het woord en het leven verwerpt'.
Hare Majesteit de Koningin reikt vrijdagmiddag 30 november in het Koninklijk Paleis Amsterdam de Prijs der Nederlandse Letteren uit aan de dichter Leonard Nolens. De prijs is toegekend door het Comité van Ministers van de Nederlandse Taalunie op voordracht van een Nederlands-Vlaams-Surinaamse jury onder voorzitterschap van prof. dr. Herman Pleij.
De Prijs der Nederlandse Letteren wordt eens in de drie jaar, beurtelings door het Nederlandse en het Belgische Staatshoofd, uitgereikt aan een auteur van belangrijke, oorspronkelijk in het Nederlands geschreven literaire werken. Eerdere laureaten waren onder meer Hugo Claus, W.F. Hermans, Gerard Walschap, Harry Mulisch, Hella S. Haasse en Cees Nooteboom. Aan de prijs is een bedrag van 40.000 euro verbonden.
Leonard Nolens schreef twintig dichtbundels. In 2012 kwam een verzamelbundel uit onder de titel Manieren van leven. Daarnaast schreef hij vele dagboeken, die zijn verzameld in Dagboek van een dichter, 1979-2007.
Minke Douwesz wint Anna Bijns Prijs 2012
De jury van de Anna Bijns Prijs 2012, bestaande uit Liddie Austin, Arjen Fortuin, Herman Pleij en Wouke van Scherrenburg (voorzitter), heeft besloten de Anna Bijns Prijs toe te kennen aan de roman Weg (Van Oorschot, 2009) van Minke Douwesz. In haar juryrapport schreef zij:
‘De durf waarmee Douwesz haar personages in elke scène nog wat verder in de misère duwt, maakt Weg tot een fascinerend, spannend en razend knap boek.’
Minke Douwesz debuteerde in 2003 met Strikt. Weg is haar tweede roman. In het dagelijks leven is zij werkzaam als psychiater en psychoanalytisch psychotherapeut.
De Anna Bijns Prijs, bestaande uit 10.000 euro en de Anna Bijns Trofee, wordt op donderdag 22 november uitgereikt in de Rode Hoed in Amsterdam. Het programma, met onder anderen te gast Daria van de Bercken en Rachel Cusk, begint om 20.00 uur en is vrij toegankelijk. Kaarten dienen vooraf gereserveerd te worden via info@rodehoed.nl
De andere genomineerde romans waren:
Dit is van mij van Saskia de Coster (Prometheus, 2009), Lastmens van Elke Geurts (Nieuw Amsterdam, 2010 ), De vrouw met de sleutel van Vonne van der Meer (Contact, 2011), Koetsier Herfst van Charlotte Mutsaers (De Bezige Bij, 2008), De terugkeer van Lupe García van Carolina Trujillo (Meulenhoff, 2009).
Peter Terrin wint AKO Literatuurprijs 2012
In de Centrale Bibliotheek in Den Haag is zonet de AKO Literatuurprijs uitgereikt aan de Vlaamse schrijver Peter Terrin voor Post mortem. Juryvoorzitter Jozias van Aartsen die de prijs aan hem uitreikte, prees de roman als 'een magistrale bespiegeling over de literatuur'. In zijn korte dankwoord zei Terrin dat er boeken zijn die je... Lees verder
Tonio wint NS Publieksprijs 2012
Tonio van A.F.Th. van der Heijden is de winnaar van de NS Publieksprijs 2012. Het boek ontving 39% van de stemmen en mag zich Boek van het Jaar 2012 noemen.
Van der Heijdens vrouw Mirjam Rotenstreich nam namens hem de prijs - een sculptuur van Jeroen Henneman, een geldbedrag van € 7.500,- en een NS Altijd Vrij 1e klas-abonnement - in ontvangst.
Recordaantal stemmers
De NS Publieksprijs is de grootste publieksprijs voor boeken in Nederland en werd voor de 26ste keer uitgereikt. Ruim 70.000 mensen brachten hun stem uit, een record in de geschiedenis van de prijs. Voor het eerst kon er tot een half uur voor de uitreiking nog gestemd worden.
Overige genomineerden
Naast Tonio waren dit jaar voor de NS Publieksprijs genomineerd: En dan nog iets van Paulien Cornelisse, De Lance factor van Mart Smeets, Tegenlicht van Esther Verhoef, Noorderlicht van Suzanne Vermeer en In mijn dromen van Simone van der Vlugt. Tijdens de bekendmaking trok Mart Smeets zich met zijn boek De Lance factor terug vanwege het nieuws en de waarheid rondom deze sportman.
De zes oorspronkelijk Nederlandstalige boeken behoren tot de bestverkochte titels van het afgelopen jaar (juni 2011- juni 2012). Een selectiecomité van boekverkopers en bibliothecarissen maakte de keuze. Vorig jaar won Déjà vu van Esther Verhoef. Eerdere winnaars zijn o.a. Op klaarlichte dag van Simone van der Vlugt, Het diner van Herman Koch, De overgave van Arthur Japin, Het zijn net mensen van Joris Luyendijk en Komt een vrouw bij de dokter van Kluun.
P.C. Hooft-prijs voor Tonnus Oosterhoff
Het bestuur van de Stichting P.C. Hooft-prijs voor Letterkunde heeft besloten de P.C. Hooft-prijs 2012 toe te kennen aan Tonnus Oosterhoff (Leiden, 1953). Deze oeuvreprijs is dit jaar bestemd voor poëzie en wordt uitgereikt op een feestelijke bijeenkomst in het Letterkundig Museum op donderdag 24 mei 2012, drie dagen na de sterfdag van de naamgever van de prijs, de dichter P.C. Hooft (1581-1647). Aan de prijs is een bedrag verbonden van 60.000 euro.
Veelvuldig bekroond
Tonnus Oosterhoff, van wie dit jaar de bundel Leegte lacht is verschenen, ontving eerder belangrijke literaire prijzen voor afzonderlijk verschenen bundels, waaronder de C. Buddingh'-prijs (1990) voor Boerentijger, de Herman Gorter-prijs (1994) voor De ingeland, de Jan Campert-prijs (1998) voor (Robuuste tongwerken,) een stralend plenum en de VSB Poëzieprijs (2003) voor Wij zagen ons in een klein groepje mensen veranderen.
Jury
De P.C. Hooft-prijs 2012 voor het gehele oeuvre van Tonnus Oosterhoff is toegekend op voordracht van een jury bestaande uit Kees Verheul (voorzitter), Yra van Dijk, Hester Knibbe, Erik Menkveld en Rob Schouten. Recente eerdere laureaten in het genre poëzie waren Hans Verhagen (2009), H.C. ten Berge (2006), H.H. ter Balkt (2003), Eva Gerlach (2000) en Judith Herzberg (1997).
Vernieuwend
De jury noemt de poëzie van Oosterhoff in hoge mate vernieuwend. ‘Ze heeft de Nederlandse dichtkunst van diverse keurslijven bevrijd, niet planmatig of vanuit een dichterlijke ideologie, maar door persoonlijke oorspronkelijkheid en het bijzondere talent van de auteur voor het vastleggen of liever gezegd juist beweeglijk maken van moeilijk benoembare sensaties.’
Nobelprijs voor Tomas Tranströmer
De Zweedse Academie heeft bekendgemaakt dat de Nobelprijs voor literatuur 2011 is toegekend aan de Zweedse dichter Tomas Tranströmer, al jaren een van de voornaamste favorieten voor de prijs. Met zijn compacte, transparante beelden biedt hij ons een nieuwe toegang tot de werkelijkheid, aldus de Academie. Zijn poëzie is over de hele wereld vertaald en bekroond. Zo ontving hij onder meer de Duitse Petrarca Prijs en de Pilot Prijs en bekroonde de Zweedse Academie hem al eerder voor zijn hele oeuvre. In ons taalgebied werd hij ontdekt – en vertaald – door Bernlef.
17 gedichten
Tomas Tranströmer werd geboren op 15 april 1931 in Stockholm. In zijn geboortestad studeerde hij psychologie, waarna hij in een jeugdgevangenis ging werken. Vanaf 1966 was hij verbonden aan het Zweedse arbeidsbureau waar hij zich bezighield met problemen op het gebied van de reclassering, drugsverslaving en invaliditeit. Met zijn debuut 17 Dikter (1954), als 17 gedichten in het Nederlands vertaald door Bernlef (Marsyas, 1988), vestigde hij meteen zijn reputatie als een oorspronkelijk dichter. Nog vóór 17 gedichten waren bij Marsyas overigens al twee bundels in een vertaling van Bernlef verschenen: Nachtzicht (1982) en Zwarte ansichten (1985).
 |
Labyrintliteraire leeskringen
|
|
