Prikbord
Hieronder lees je interessante voorstellingen, cursussen & workshops, cd's & boeken.
Hiernaast kun je verderklikken naar literaire prijzen en interessante links.
Tips welkom post@inhetlabyrint.nl
Alfred Schaffer is een dichter die zonder met de modes mee te waaien midden in deze tijd staat. Dat is een van de kwaliteiten die hem de P.C. Hooft-prijs 2021 hebben bezorgd.
Schaffer (1973) hoort met zijn 47 jaar tot de jongsten die ooit Nederlands belangrijkste literaire oeuvreprijs ontvingen; sinds de jaren zeventig is de bekroning zelfs uitsluitend naar vijftigplussers gegaan. Schaffer is daarnaast de eerste laureaat wiens oeuvre geheel na de millenniumwisseling het levenslicht zag en de tweede, na schrijfster Astrid H. Roemer, met een migratieachtergrond. Schaffer werd geboren in Leidschendam, bij een Arubaanse moeder en een Nederlandse vader.
Die relatieve buitenstaanderspositie houdt niet in dat de bekroning van Schaffer geheel onverwacht komt: al jaren wordt hij algemeen gezien als een van de beste hedendaagse Nederlandse dichters, die zich bovendien keer op keer weet te vernieuwen. Zijn oeuvre onderscheidt zich door een sprankelende veelstemmigheid, aldus de jury, voorgezeten door criticus Janita Monna, en met leden Jeroen Dera, Ester Naomi Perquin, Carl De Strycker en Michael Tedja. Bij de P.C. Hooft-prijs, die in mei wordt uitgereikt, hoort een bedrag van 60.000 euro.
Schaffer is een dichter die ogenschijnlijk onbeduidende zinnetjes van nieuwe betekenissen kan voorzien, een taalspel dat uiterst persoonlijk is, mede omdat Schaffers oeuvre volstrekt oprecht en zonder pretentie is, aldus de jury.
november 2020
De Boekenbon Literatuurprijs 2020 gaat naar Zwarte schuur van Oek de Jong. Dat maakte Winnie Sorgdrager, de voorzitter van de Stichting Jaarlijkse Literatuurprijs, vanmiddag online bekend. De Jong (1952) ontvangt hiermee het aan de prijs verbonden geldbedrag van 50.000 euro. Naast Zwarte schuur waren Amen van Marcel Möring, Gloria van Koen Sels, Pastorale van Stephan Enter en Waagstukken van Charlotte Van den Broeck genomineerd.
Volgens de jury is Zwarte schuur een boek dat beschouwd mag worden als een toonbeeld van de rijkdom en reikwijdte van de literaire roman en een roman die de lezer aan het werk zet en aanmoedigt tot interpretatie en discussie.
Lees hier het juryrapport over Zwarte Schuur
Meer informatie www.boekenbonliteratuurprijs.nl, ook om de uitreiking terug te kijken.
Schrijfactiviteiten, literaire voordrachts bijeenkomsten, workshops, wedstrijden en een eigen tijdschrift!
Taalpodium is met meer dan honderd leden de grootste vereniging van veelal ‘autonome’ dichters en schrijvers in Midden-Nederland. Al meer dan 30 jaar biedt Taalpodium haar leden de kans hun verhalen en gedichten voor te dragen en te publiceren. Op diverse (deels open) podiumbijeenkomsten, in het eigen literaire tijdschrift SCHREEF en in de tweejaarlijkse Verzamelbundel.
Meer weten? Lid worden?
Bekijk het op www.taalpodium.nl
30 juli 2020
Schrijven is een gave van God en krankzinnigheid al helemaal. Je moet een paar jaar in het gekkenhuis hebben gezeten en eruit weten te komen, vatte schrijver Maarten Biesheuvel het auteursbestaan samen op het Boekenbal van 2015.
In Leiden is op 81-jarige leeftijd de schrijver Maarten Biesheuvel overleden, na een kort ziekbed. Biesheuvel werd gezien als een meester van het korte verhaal in de Nederlandse literatuur.
Hij debuteerde in 1972 met de verhalenbundel In de bovenkooi. Daarna volgden nog tientallen bundels. Terugkerende thema's in Biesheuvels werk waren zijn gereformeerde opvoeding en het verblijf in psychiatrische inrichtingen.
Zelf bracht de auteur daar een aanzienlijk deel van zijn leven door. Hij kampte met depressies, psychoses en 'levensangst' als gevolg van een bipolaire stoornis.
Zie ook: NOS en VPRO (podcastserie)
Rotterdamse dichter Hans Sleutelaar overleden
Donderdagavond 25 juni is de Rotterdamse dichter Hans Sleutelaar (84) overleden. Bij het grote publiek was hij niet heel bekend, maar in de kringen van de Zestigers - Armando, Vinkenoog en Vaandrager - was hij invloedrijk. Van Sleutelaar is de beroemde zin: Wollt Ihr die totale Poesie?
Rotterdam heeft mij gevormd, als mens, als dichter, zei hij vier jaar geleden in een interview met NRC. We waren jong, we wilden iets maken, een plek vinden. Onze opponenten waren de Vijftigers, die zaten allemaal in Amsterdam. Wij zaten hier waar niets was.
Rotterdam is een no-nonsense-stad. Dat echoot na in de gedichten die we schreven. Heldere taal, dwingend ritme. Wij hadden een andere verstandhouding met het woord dan de Vijftigers, wij wilden het alledaagse in ere herstellen. Het zakelijke van Rotterdam, het dynamische, het zeggen-waar-het-op-staat — dat zijn wel dingen die je op mijn gedichten kunt plakken.
Sleutelaar was mede-oprichter van het tijdschrift De Nieuwe Stijl, schreef voor de Haagse Post en was hoofdredacteur van uitgeverij Boelen. Hij schreef zo'n zestig, zeventig gedichten. Tegen Rijnmond, in 2016: Ik werk langzaam. Het moet wel goed zijn, wil ik het kunst noemen.
Datzelfde jaar werd Sleutelaar onderscheiden met de prestigieuze Anna Blaman Prijs.
Sleutelaar woonde lang in het buitenland. Vijf jaar geleden keerde hij terug naar zijn geboortestad Rotterdam. De laatste jaren leed hij aan de ziekte van Parkinson.
Dichter Mischa de Vreede (83) overleden
mei 2020
Schrijfster en dichteres Mischa de Vreede is overleden. Ze is 83 jaar geworden. De Vreede debuteerde als dichter in 1959 met de bundel Met huid en hand.
Mischa de Vreede werd in 1936 geboren in Jakarta (destijds Batavia) en droeg de eerste achttien jaar van haar leven de naam Henny. Haar vader was dominee en haar moeder predikant. In 1946 keerde het gezin naar Nederland terug. Ze schreef gedichten, romans, kinderboeken en vertaalde ook romans. Op haar eigen site worden specifiek Herzog van Saul Bellow en De geverfde vogel van Jerzy Kosinski genoemd.
Als De Vreede in 1965 door Steven Membrecht in De Telegraaf wordt geïnterviewd (‘MISCHA DE VREEDE is zelden tevreden met eigen werk, Efficiënte vrouw van architect’) over haar ervaringen in het kamp en over haar schrijverschap. Daarover zegt ze:
Ik geloof dat er twee manieren zijn; De meeste hedendaagse schrijvers behelpen zich met het putten uit eigen ervaring, dat vind ik niet veel waard eigenlijk. Het is het goed opsommen van dingen die gebeurd zijn en dan ben je een goed journalist. De tweede manier, en daar hoop ik door jaren niets doen aan toe te komen, is dat je creëert al schrijvend.
Die literatuuropvatting heeft ze later laten varen in boeken die ze over haar jeugd in Nederlands-Indië schreef. In 1994 vertelt ze aan Hans Visser in de Provinciale Zeeuwse Courant over de oorlog:
Als domineesdochter had je het extra moeilijk. Je moest uitblinken, maar mocht daarmee geen aandacht trekken. In een van mijn verhalen staat hoe een psycholoog tegen mijn moeder zei dat ik zo’n intelligent kind was. Ze antwoordde: ‘Dat kan wel waar zijn, maar dat hoeft ze niet zelf te weten.’ Ik was vier toen ik vanuit een warme Indische tuin in het kamp werd getild. Daar leerde je als kind buigen voor Japanners, terwijl je inwendig overeind moest blijven.’
‘Je leerde ongezeglijk zijn, je verzetten tegen autoriteiten. Ik heb dat altijd gehouden, voor mij bestaan ze niet eens. Je vindt dat bij een hele generatie. Wat wil je: scholieren zagen in de kampen hun leraren onzindelijk worden. Die hadden dysenterie en konden de wc niet altijd op tijd bereiken. Ze deden het dan langs de kant van de weg. Hun leerlingen kreeg je later toch zeker niet meer in de schoolbanken?’
De dichter, schilder en televisiemaker Hans Verhagen is op 81-jarige leeftijd overleden. Hij was al geruime tijd ziek, laat zijn uitgever Nijgh & Van Ditmar weten.
Voor zijn poëzie won Verhagen in 2009 de P.C. Hooftprijs. Zowel tijdens de jaren 60 als in de 21ste eeuw schreef Verhagen verbluffend goede poëzie, zei de jury van de prestigieuze prijs toen. Vanwege zijn humor, zijn engagement, zijn poëtische durf en eigenzinnigheid dragen wij hem voor.
In 2017 verscheen een bundel met de verzamelde gedichten van Verhagen. Op de achterflap zegt Remco Campert: Naar mijn onbescheiden mening is Verhagen met Lucebert de grootste moderne Nederlandse dichter.
Verhagen debuteerde begin jaren 60 met de dichtbundel Anatomie van een Noorman. Hij werd onderdeel van het literaire tijdschrift Gard Sivik, dat later De Nieuwe Stijl ging heten. Samen met de dichters Armando, Hans Sleutelaar en C.B. Vaandrager zette hij zich af tegen de poëzie van de Vijftigers.
In 1967 maakte Verhagen samen met Wim T. Schippers en Wim van der Linden het geruchtmakende televisieprogramma Hoepla voor de VPRO. In dat programma werd voor de eerste keer een naakte vrouw op de Nederlandse televisie uitgezonden.
Ook na de jaren 60 werkte Verhagen nog aan allerlei verschillende dichtbundels en televisieprogramma's. Ook begon hij in de jaren 80 met schilderen.
Utrecht: Salon Saffier
Theateradres: Boorstraat 107, Utrecht (zijstraat aan begin van Amsterdamsestraatweg)
Meer lezen www.salonsaffier.nl
Salon Saffier, intiem literair theater
De 44-jarige Friese Amsterdammer neemt de titel over van Ester Naomi Perquin, die de afgelopen twee jaar het ambt bekleedde. Bruinja, de zevende Dichter des Vaderlands, werd gekozen door een benoemingscommissie van kenners en dichters. Hij zal de komende twee jaar gedichten schrijven bij nationale gebeurtenissen en optreden als ambassadeur van de poëzie.
Bruinja (Rinsumageest, 1974) is volgens de commissie een dichter die in eerlijke, eenvoudige woorden zowel gevoelig als scherp kan zijn, die een inval of anekdote tot gedicht kan verheffen en rauwheid en lyriek afwisselt.
Lees meer onder www.dichterdesvaderlands.nl
Utrecht: het literatuurhuis
Het Literatuurhuis in Utrecht brengt literatuur op het podium, en wel in de brede zin van het woord: van performancepoëzie tot lezingen, van literaire filmvertoningen tot schrijversinterviews en alles ertussenin.
Het Literatuurhuis is geopend tijdens programma's.
Zie de agenda voor alle programma's van de komende periode.
Adres: Oudegracht 237 3511 NK UTRECHT
Amsterdam Perdu Avonden
Stichting Perdu Kloveniersburgwal 86 1012 CZ Amsterdam
meer info: www.perdu.nl
16 maart 2018
De dichter en schrijver F. Starik (pseudoniem van Frank von der Möhlen) is in Amsterdam overleden. Hij kreeg een hartstilstand, heeft zijn uitgever Nieuw Amsterdam bekendgemaakt.
Starik was 59. Hij schreef tien dichtbundels, trad op op festivals als Lowlands en Oerol en was in het Amsterdamse vooral bekend als "uitvaartdichter": hij droeg bij begrafenissen van eenzaam gestorven mensen bij de kist een speciaal geschreven gedicht voor. Over zijn ervaringen schreef hij de boeken Een steek diep en Schetsen van verloren levens, waarin hij de verhalen van de overledenen vertelde.
In 2009 kreeg hij de Amsterdamprijs voor de Kunst, later was hij stadsdichter en kreeg hij van burgemeester Van der Laan het Ereteken van Verdienste opgespeld.
1 februari 2018
Dichter Menno Wigman is overleden. Hij is 51 jaar geworden. Wigman overleed aan een dubbele longontsteking in combinatie met een zwak hart.
Hij debuteerde met de bundel Zomers stinken alle steden (1997). De bundel Mijn naam is legioen uit 2012 kreeg zeer goede recensies; de bundel werd voor poëziebegrippen heel goed verkocht. Mijn naam is Legioen werd bekroond met de Awater Poëzieprijs 2012 .
In 2016 verscheen zijn laatste dichtbundel, Slordig met geluk getiteld. De bundel werd gisteren genomineerd voor de Ida Gerhardt Poëzieprijs 2018.
Uitgeverij Prometheus heeft inmiddels een in memoriam voor de dichter op haar site gezet:
Wij treuren om het verlies van een van de grootste dichters van ons taalgebied. Menno Wigman was een van die weinige dichters die zowel zijn vakgenoten als het grote, in literatuur geïnteresseerde publiek voor zijn dichtkunst wist te winnen. Zijn dood is een slag voor de Nederlandse poëzie.
Helga Ruebsamen wist in haar verhalen en romans als een toverfee de wereld mooier te maken. De werkelijkheid vond ze zelf vaak maar saai. Ze was een verhalenverteller pur sang, met een grote dosis ironie en zelfspot. aldus directeur-uitgever Mizzi van der Pluijm van Atlas Contact in haar reactie op het overlijden van Helga Ruebsamen op 8 november 2016.
Geromantiseerd
Die afkeer van saaiheid was niet alleen in haar werk, maar ook in haar leven heel duidelijk. Ruebsamen wordt in 1934 geboren in het toenmalige Nederlands Indië, waar ze woont tot de Tweede Wereldoorlog uitbreekt. Na woelige oorlogsjaren groeit ze verder op in een welgesteld Haags milieu.
Bohemienne
Na haar schooltijd op het Maerlantlyceum verlaat Ruebsamen het duffe Den Haag dan ook zo snel mogelijk om in Parijs balletlessen te volgen. Als ze terugkomt, wordt ze journalist bij het dagblad Het Vaderland waardoor ze in kunstenaarskringen terecht komt. Een tijdlang leeft ze als bohemienne en doet alles wat God verboden had. Het levert haar veel materiaal op voor haar latere verhalen.
Liever schrijven dan publiceren
In dat artistieke milieu ontmoet ze jazzmuzikant Serein Pfeiffer tegen, haar eerste man. Hoewel ze al heel veel schrijft, voelt ze zelf niet veel voor publiceren. Pfeiffer verspreidt de verhalen van zijn vrouw eind jaren vijftig ongevraagd, wat uiteindelijk leidt tot haar eerste boek: de verhalenbundel De kameleon (1964)
Op Schevingen
Na haar eerste bundel verschijnen twee romans De heksenvriend (1966) en Wonderolie (1970). In 1974 brengt ze nog een verhalenbundel uit De ondergang van Marakov. Daarna is het 15 jaar lang stil. Dan verschijnen diverse verhalenbundels, waarvan Op Scheveningen de bekendste is.
De waarheid
Haar grootste succes boekt Helga Ruebsamen met het deels autobiografische Het lied en de waarheid uit 1997. Ze ontvangt er de F. Bordewijk Prijs voor. Het aangekondigde vervolgboek onder de werktitel De bevrijding is er helaas nooit gekomen.
Sprankelend, baldadig, hartstochtelijk
In 2001 wint ze de Annie Romein prijs en twee jaar later ontvangt ze de Anna Bijns Prijs voor haar gehele oeuvre. Volgens de jury schrijft ze sprankelend, baldadig en hartstochtelijk.
Helga Ruebsamen is 82 jaar oud geworden
Sybren Polet, geboren als Sybe Minnema, debuteerde in 1946 met de dichtbundel Genesis, en sloot zijn poëtisch oeuvre in 2014 af met Het aaahh & ooohh van de verbonaut. Daarnaast schreef hij talloze verhalen, essays en romans. Al stond hij vooral bekend als pleitbezorger van ‘het andere proza’, een literaire richting die het experiment in de literatuur voorstond, toch bereikte hij met de veelvuldig herdrukte en in diverse talen vertaalde roman Mannekino ook een breed lezerspubliek. Tijdens zijn werkzame leven heeft Sybren Polet zich jarenlang ingezet voor het Fonds voor de Letteren. In 1973 kreeg hij de Busken Huetprijs voor zijn essaybundel Literatuur als werkelijkheid. Maar welke? en in 2003 de Constantijn Huygensprijs voor zijn gehele oeuvre.
Sybren Polet is 91 jaar geworden.
Meer lezen, klik op Polet
Woensdagavond 15 juli 2015 is in zijn woonplaats Amsterdam na een jarenlang ziekbed en heel veel lijden de dichter, schrijver, beeldend kunstenaar en muzikant Rogi Wieg overleden.
Zijn ouders waren Hongaarse vluchtelingen die zich in 1957 in Nederland vestigden. Rogi Wieg (1962) debuteerde als dichter op 19-jarige leeftijd in 1981. Werk van hem werd in 1987 bekroond met de Lucy B. en C.W. van der Hoogt-prijs en in 1988 met het Charlotte Köhler Stipendium. Zijn schrijversloopbaan werd gekenmerkt door ernstige depressies. Hij werd regelmatig opgenomen in psychiatrische ziekenhuizen, onderging elektroshocktherapie en deed driemaal pogingen tot zelfmoord. Zijn aanvraag eind 2014 voor euthanasie vanwege psychisch lijden werd in 2015 gehonoreerd.
Het merendeel van zijn oeuvre kwam uit bij G.A. van Oorschot en Uitgeverij De Arbeiderspers. Vanaf 2011 verschijnt het werk van Rogi Wieg bij Uitgeverij in de Knipscheer, waar dit najaar een grote bloemlezing verschijnt uit Wiegs poëtisch oeuvre onder de titel Even zuiver als de ongeschreven brief.
De laatste vijf gedichten van Rogi Wieg, van april en mei 2015, werden gepubliceerd op het digitale supplement van het literair tijdschrift Extaze.
De Zweedse dichter en Nobelprijswinnaar Tomas Tranströmer is op 83-jarige overleden. Tranströmer won in 2011 de Nobelprijs voor de Literatuur. Het werk van Tranströmer spitst zich vaak toe op het wonderbaarlijke en mysterieuze dat schuilt achter de routine van het dagelijks leven. Door dit oog voor het mystieke krijgt zijn poëzie vaak een religieuze dimensie.
Maar kritiek was er ook. Sommigen beschuldigden Tranströmer ervan dat hij in zijn bundels geen aandacht besteedde aan de politieke en maatschappelijke problemen van zijn tijd. De dichter trok zich hier niets van aan en richtte zich tot het einde van zijn leven op het schrijven van “universele poëzie”.
De dichter begon al als tiener met schrijven en publiceerde zijn eerste bundel op 23-jarige leeftijd. Naast poëet was Tranströmer pianist en werkte hij als psycholoog in jeugdgevangenissen. In 1990 kreeg hij een beroerte, waardoor hij problemen kreeg met praten en zijn rechterhand. Hij leerde zichzelf hierna piano te spelen met slechts zijn linkerhand.
Lees meer en bekijk een korte docu over zijn leven en werk: Tranströmer.
De Ierse dichter en toneelschrijver Seamus Heaney is 30 augustus 2013 op 74-jarige leeftijd overleden. Heaney, die werd gezien als de belangrijkste dichter van Ierland sinds Yeats, ontving in 1995 de Nobelprijs voor de literatuur.
Publicatiedatum: 23-03-2013
In haar woonplaats Norg in Drenthe is vrijdag Aya Zikken overleden, op de dag dat in Boekhandel Van Stockum in Den Haag de biografie over haar leven Alles is voor even door biograaf Kees Ruys werd gepresenteerd. Zij is 93 jaar oud geworden. ‘Uit haar op autobiografische gegevens gebaseerde proza wordt duidelijk, hoe er al bij het kind dat zij was een allesoverheersende behoefte bestond de werkelijkheid te herscheppen door middel van de verbeelding.’ Dat schreef de jury die haar in 1997 voordroeg voor de Anna Bijnsprijs. Veel van haar werk vond zijn oorsprong in haar kinderjaren op Sumatra en Java.
meer lezen: zie Aya Zikken.
XX
Wat staat er in het komende nummer van Schrijven Magazine?
28 januari t/m 3 februari
Elk jaar staat poëzie centraal in de laatste week van januari. Poëzieweek is het grootste en meest laagdrempelige initiatief voor poëzie in Nederland en België.
In 2021 vindt de Poëzieweek plaats van donderdag 28 januari tot en met woensdag 3 februari. In die periode ontvang je in de boekhandel bij aanschaf van een dichtbundel het Poëziegeschenk, dit jaar geschreven door Maud Vanhauwaert en Rodaan Al Galidi.
Lees alles op www.poezieweek.com.